Στις αρχές του επόμενου χρόνου λύνεται οριστικά από την Δικαιοσύνη ο «γόρδιος δεσμός» των στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο, με τις τράπεζες να προβάλλουν, μέσω και των τελευταίων οικονομικών τους καταστάσεων, μια εικόνα δικαστικής επικράτησης έναντι των δανειοληπτών.
Οι δύο μεγάλες δίκες, από τις οποίες θα κριθεί αν οι τράπεζες ή οι δανειολήπτες θα φθάσουν στη δικαστική δικαίωση, θα γίνουν στον Άρειο Πάγο.
Ειδικότερα, στις 3 Δεκεμβρίου 2018 έχει ορισθεί η συζήτηση της αίτησης αναίρεσης, που έχουν υποβάλει καταναλωτικές οργανώσεις, της απόφασης 911/2018 του Εφετείου Αθηνών, η οποία είχε ανατρέψει την προηγούμενη, θετική για τους δανειολήπτες απόφαση επί συλλογικής αγωγής κατά της Eurobank, με αριθμό 334/2016, του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.
Όπως αναφέρουν νομικοί, πρόκειται για μια πολύ σημαντική απόφαση επί συλλογικής αγωγής, σε μια υπόθεση με διαμετρικά αντίθετες κρίσεις από τα δικαστήρια χαμηλότερων βαθμών, αφού το Πρωτοδικείο είχε δικαιώσει τους δανειολήπτες και το Εφετείο εξαφάνισε την αρχική απόφαση, δικαιώνοντας την τράπεζα.
Αν ο Άρειος Πάγος κάνει δεκτή την αίτηση αναίρεσης που έχουν υποβάλει οι δανειολήπτες, θα αυξηθεί η πίεση στην κυβέρνηση να μεταφέρει σε νομοθετική ρύθμιση ή σε υπουργική απόφαση δεσμευτική για όλες τις τράπεζες το περιεχόμενο της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Αντίθετα, αν δικαιωθούν οι τράπεζες, θα είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητηθεί η νομιμότητα των γενικών όρων των συμβάσεων δανείων ελβετικού φράγκου και οι δανειολήπτες δύσκολα θα απαλλαγούν από υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές τις πολυσυζητημένες συμβάσεις.
Με την αρχική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που εξαφανίσθηκε από το Εφετείο, είχε διαταχθεί η επαναφορά της αρχικής ισοτιμίας χορήγησης των δανείων, με αναδρομική ισχύ, δηλαδή οι δανειολήπτες απαλλάσσονταν από το «φουσκωμένο» κεφάλαιο και τις «φουσκωμένες» δόσεις, που προήλθαν από την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου.
Το Εφετείο είχε δεχθεί το επιχείρημα των τραπεζών ότι είχαν προχωρήσει σε ορθή και πλήρη προσυμβατική ενημέρωση των πελατών τους, ενημερώνοντας, μεταξύ άλλων, και για τους κινδύνους από τις μεταβολές της ισοτιμίας.
Στην Ολομέλεια Α. Πάγου
Η δεύτερη, πολύ σημαντική δίκη, η πρώτη στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, αφορά άλλη μια περίπτωση αίτησης αναίρεσης, που όμως είχε ασκηθεί όχι επί συλλογικής, αλλά επί ατομικής αγωγής.
Το Α1 Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, με την υπ. αριθμ. ΑΠ 884/ 2018 απόφασή του, έκρινε ότι δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος και είναι αναγκαίο να παραπεμφθούν στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου η υπόθεση αναίρεσης, που είχε ασκηθεί κατά απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.
Το δικαστήριο της Θεσσαλονίκης με την απόφασή του αυτή είχε απορρίψει ως μη νόμιμη αγωγή, με την οποία δανειολήπτης είχε ζητήσει, αφενός να αναγνωριστεί ότι είναι άκυρος, ως καταχρηστικός ο όρος καταρτισθείσας δανειακής σύμβασης σε ξένο νόμισμα (Ελβετικό Φράγκο) και να αναγνωρισθεί ως μόνη ισχύουσα ρήτρα μετατροπής σε ευρώ του οφειλομένου στο ξένο νόμισμα ποσού, η συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων που ίσχυε κατά τον χρόνο εκταμιεύσεως του δανεισθέντος ποσού.
Κατά της απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης ασκήθηκε αίτηση αναίρεσης, η οποία εξετάστηκε από το Α1 Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, το οποίο και παρέπεμψε στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Η υπόθεση αυτή θεωρείται από τα δικαστήρια τόσο σημαντική για τη διαμόρφωση της νομολογίας για αυτό το θέμα, που έχουν «παγώσει» όλες οι υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον χαμηλότερων βαθμών της Δικαιοσύνης, μέχρι να εκδώσει την απόφασή της η Ολομέλεια του Α. Πάγου.
Αισιόδοξες οι τράπεζες
Στο χώρο των τραπεζών, μετά και τις τελευταίες ευνοϊκές για τα πιστωτικά ιδρύματα εξελίξεις στα δικαστήρια, επικρατεί αισιοδοξία ότι θα καταφέρουν να αποκρούσουν την αμφισβήτηση των συμβάσεων δανείων ελβετικού φράγκου.
Η Eurobank, που έχει και το μεγαλύτερο μερίδιο στα στεγαστικά δάνεια ελβετικού, σημειώνει στις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις για τα αποτελέσματα α’ εξαμήνου ότι εκδόθηκε υπέρ της τράπεζας απόφαση για τη συλλογική αγωγή.
Όπως αναφέρει, στο σχετικό κεφάλαιο των οικονομικών της καταστάσεων η Eurobank:
«Κατά της Τράπεζας έχουν ασκηθεί ένδικα βοηθήματα με τη μορφή αγωγών, αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων και ανακοπών κατά διαταγής πληρωμής σε σχέση με την εγκυρότητα των όρων παροχής δανείων σε ελβετικό νόμισμα.
Ασκήθηκε επίσης συλλογική αγωγή. Από δικαστική πλευρά μπορεί να υποστηριχθεί ότι οι υποθέσεις δανείων σε ελβετικό νόμισμα, βρίσκονται ακόμα σε ένα πρώιμο στάδιο λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίσταται ένας ικανός αριθμός αποφάσεων Πρωτοβαθμίων Δικαστηρίων, η πλειονότητα των οποίων είναι υπέρ της Τράπεζας.
Επιπλέον, υπάρχουν δώδεκα αποφάσεις Δευτεροβαθμίων δικαστηρίων σε υποθέσεις που αφορούν την Τράπεζα οι οποίες έκριναν υπέρ της εγκυρότητας των δανείων και μία κατά.
Έως τώρα δεν έχει επιληφθεί ο Άρειος Πάγος, ως το ανώτατο πολιτικό δικαστήριο.
Επί της συλλογικής αγωγής εκδόθηκε δικαστική απόφαση που την έκανε δεκτή, όμως η Τράπεζα έχει ήδη προσβάλλει την απόφαση αυτή με έφεση, η απόφαση της οποίας εκδόθηκε το Φεβρουάριο 2018, υπέρ της Τράπεζας. Η απόφαση αυτή υπόκειται σε αναίρεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Σε σχέση με τις ατομικές αγωγές, η πλειοψηφία των αποφάσεων που έχουν εκδοθεί είναι υπέρ της Τράπεζας».
