Οι ευρωπαϊκές πολιτικές και οικονομικές ελίτ, το διευθυντήριο των Βρυξελλών και οι αγορές ανασαίνουν με ανακούφιση μετά το αποτέλεσμα των γαλλικών προεδρικών εκλογών, που φέρνει στο Μέγαρο των Ηλυσίων τον κατ’ εξοχήν «άνθρωπο του συστήματος», έναν ηγέτη χωρίς κόμμα και πολιτική ταυτότητα, ο οποίος ενέσκηψε σαν… κομήτης στο πολιτικό στερέωμα.
Η επικράτηση του Μακρόν είναι βέβαια και μια νίκη της δημοκρατίας και των ευρωπαϊκών αξιών κόντρα στην πολιτική έκφραση του αυταρχισμού, της ξενοφοβίας και του εθνικού απομονωτισμού. Διασφαλίζει την παραμονή της Γαλλίας στην ΕΕ, βάζει φρένο στον ανερχόμενο ακροδεξιό λαϊκισμό και τον ευρωσκεπτικισμό και αναμένεται ότι θα επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες –συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, όπου θα διεξαχθούν εθνικές εκλογές το Σεπτέμβριο.
Μοντέλο προς εξαγωγή
Το «μήνυμα» από το Παρίσι είναι ότι ένας ηγέτης ή ένα κόμμα χωρίς ξεκάθαρο ιδεολογικοπολιτικό προφίλ, με τις σωστές «δόσεις» ευρωπαϊσμού, κοινωνικού φιλελευθερισμού και οικονομικού πραγματισμού, μπορεί – με την υποστήριξη των μέσων διαμόρφωσης κοινής γνώμης – να αποτελέσει «απάντηση» στην πόλωση και στην άνοδο των αντισυστημικών δύο άκρων.
Την εκτίμηση αυτή ενισχύει και το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών στο ομόσπονδο γερμανικό κρατίδιο Σλέσβιχ-Χολστάιν, όπου το κόμμα της Μέρκελ ενίσχυσε τη δύναμη του, ανακόπτοντας την επέλαση των ακροδεξιών λαϊκιστών του ξενοφοβικού AfD.
Στη «συνταγή Μακρόν» - την προώθηση ενός άφθαρτου νέου πολιτικού με τεχνοκρατικό προφίλ, χωρίς κομματικό «φορτίο» και ιδεολογικά κλισέ – μπορεί να στραφούν πολλά ευρωπαϊκά κόμματα του μεσαίου χώρου, από τη σοσιαλδημοκρατία ώς την κεντροδεξιά, που αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας και αναζητούν το δρόμο προς την εξουσία.
Οι δυσκολίες της "συγκατοίκησης"
Το εκλογικό αποτέλεσμα σηματοδοτεί μια μεγάλη πολιτική αλλαγή που έχει ξεκινήσει στη Γαλλία, θα κορυφωθεί στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές και θα συνεχισθεί στη διάρκεια της προεδρικής θητείας νέου προέδρου. Τα παλιά κόμματα έχουν κατακερματισθεί ή συρρικνώθηκαν μέχρι εξαφάνισης, η ακροδεξιά είναι ενισχυμένη – η παρουσία της Λεπέν στον δεύτερο γύρο αποτελεί ουσιαστικά νίκη του Εθνικού Μετώπου – νέοι πολιτικοί σχηματισμοί αναδύονται.
Σ’ αυτή την εν εξελίξει αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη προσβλέπουν ο Μακρόν και οι δυνάμεις που τον στηρίζουν. Ο νέος πρόεδρος είναι αναγκασμένος να δημιουργήσει το δικό του κόμμα, για να έχει «από χέρι» μια στοιχειώδη κοινοβουλευτική στήριξη, ώστε να είναι βιώσιμη η «συγκατοίκηση» του με έναν πρωθυπουργό προερχόμενο από άλλο πολιτικό χώρο .
Το νεοσύστατο κίνημα-κόμμα του «Εμπρός!», δεν πρόκειται βέβαια να κερδίσει αυτοδυναμία στις επικείμενες εκλογές – ούτε καν να αναδειχθεί πρώτο. Ετσι ο Μακρόν θα αναγκασθεί να ορίσει μάλλον κεντροδεξιό πρωθυπουργό και να κυβερνήσει έχοντας απέναντι του μια εχθρική κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όπου πιθανότατα θα κυριαρχούν το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν και οι δεξιοί Ρεπουμπλικάνοι.
Θα είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να προωθήσει ένα ολοκληρωμένο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Για σημαντικά μέτρα θα χρειάζεται κάθε φορά να συνάπτει ευκαιριακές συμφωνίες με «κομμάτια» της αντιπολίτευσης, δίνοντας και τα ανάλογα «ανταλλάγματα».
Δεν αποκλείεται λοιπόν να καταδικασθεί γρήγορα σε παραλυτική αδράνεια, όπως είχε συμβεί με τον Φρανσουά Ολάντ.
Ευρύτερη υποστήριξη θα εξασφαλίσει στην προσπάθεια του να ξαναδώσει στη Γαλλία τον παλιό της ρόλο, αποκαθιστώντας τις ισορροπίες στον γαλλογερμανικό άξονα, ο οποίος έχει γείρει πολύ υπέρ του Βερολίνου τα τελευταία χρόνια.
