Δεν απαιτείται η υιοθέτηση «μαγικών» συνταγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να αντιμετωπίσει ουσιωδώς την ενεργειακή κρίση και δη τα «απόνερα» που αυτή αφήνει στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις, με υψηλή δείκτη επιτυχίας και αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα, τα οποία μπορούν να ανακουφίσουν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα στη πληγωμένη Γηραιά Ήπειρο.
Εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία για τη στήριξη των ευρωπαϊκών χωρών κατά χρόνια της πανδημίας, όπως το ευρωομόλογο, είναι διαθέσιμα και έχουν κατατεθεί ως προτάσεις από επίσημα χείλη των Βρυξελλών. Για το ευρωομόλογο, την κοινή έκδοση χρέους, το Ταμείο Ανάκαμψης υπάρχει «δεδικασμένο» επιτυχίας που δείχνει τον δρόμο προς τους Ευρωπαίους. Δεν πάει καιρός, άλλωστε, που η Ευρώπη σε μια από τις σπάνιες εξαιρέσεις ομολογουμένως, λειτούργησε με αλληλέγγυο αισθητήριο και ενιαία λογική, υιοθετώντας τα παραπάνω εργαλεία που τη βοήθησαν όχι μόνο να σταθεί στα πόδια της αλλά και να πραγματοποιήσει άλματα ανάπτυξης και επιστροφής στην κανονικότητα. Όλα αυτά πριν επέλθει η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, που «βύθισε» και πάλι την Ευρώπη στην αβεβαιότητα, επιβραδύνοντας την οικονομία και τις δραστηριότητές της, χωρίς εξαιρέσεις σ’ όλη τη Γηραιά Ήπειρο.
Ενδεχομένως για την «ιδιοσυγκρασία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει… γαλουχηθεί με γνώμονα την προάσπιση και προώθηση εθνικών συμφερόντων στα μείζονα ζητήματα είτε αυτά είναι οικονομικής-γεωπολιτικής φύσης είτε είναι το ενεργειακό, η σύγκλιση απόψεων και η επικράτηση των αλληλέγγυων τάσεων, να μοιάζει με υπέρβαση γι’ αυτή. Αναφερόμαστε στην Ευρώπη που αδυνατεί να «συμπλεύσει» σε πιο πρακτικά και άμεσου ενδιαφέροντος ζητήματα, όπως η επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο και οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας. Επιμένει να αναζητά μεσοβέζικες λύσεις, για να ικανοποιήσει άπαντες, ωστόσο στην πλειονότητα των περιπτώσεων χάνει την ουσία παντελώς…
Η κατάσταση την οποία βιώνει και με την οποία θα έρθει αντιμέτωπη η Ευρώπη, δεν χωρά άλλους πειραματισμούς και κυρίως ημίμετρα. Η Ευρωζώνη διολισθαίνει προς την ύφεση το 2023, ενώ ο «βραχνάς» την ενεργειακής κρίσης δεν θα της επιτρέψει να σηκώσει κεφάλι, τουλάχιστον συντεταγμένα και ενιαία. Η πρόταση για ενιαία δημοσιονομική πολιτική μέσω της κοινής έκδοση χρέους, που κατατέθηκε από τον Επίτροπο Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι και τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς, κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές. Και αυτό συμβαίνει διότι ενστερνίζεται τη κοινή λογική που επιτάσσει την επαναφορά πετυχημένων «συνταγών», προς το κοινό όφελος.
Η γερμανική λογική
Υπάρχει, βεβαίως, και η λογική της Γερμανίας, που έχει και συνήθως επιχειρεί να επιβάλει τη δική της ατζέντα, φιλτράροντας κάθε είδους συνθήκη, κρίση ή ακόμη και ευκαιρία, βάσει των δικών της συμφερόντων. Το Βερολίνο παραμένει πιστό στο δόγμα που προτάσσει το γερμανικό διευθυντήριο και ακολουθεί η κυβέρνηση Σολτς, για μη αμοιβαιοποίηση του χρέους και των δαπανών. Ετσι και στην περίπτωση του ενεργειακού ευρωομολόγου, η Γερμανία κρατάει αρνητική στάση, επιχειρεί να ακυρώσει κάθε συζήτηση που σχετίζεται με κοινή έκδοση χρέους. Κανείς όμως δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποκλείσει κανένα ενδεχόμενο, ακόμη και αυτό της αλλαγής ρότας του Βερολίνου στο θέμα της κοινής έκδοσης χρέους.
Οι συνθήκες που διαμορφώνονται είναι εξόχως δυσχερείς για την Ευρώπη και οι ανάγκες «επιβίωσης» που θα προκύψουν, είναι ικανές να μετατοπίσουν ακόμη και κραταιά Γερμανία. Εκτός κι αν το γερμανικό διευθυντήριο έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τη συμβουλή του «εκλεκτού» Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και να διαμείνει πουλόβερ, σπίρτα και φακούς στους Γερμανούς πολίτες, για να περάσουν το δύσκολο χειμώνα που έρχεται…
Νώντας Βλάχος
